15-17.06.2017 - Pokój - XIV Festiwal Muzyki Zabytkowych Parków i Ogrodów.
Jakoś tak jest że najmniej wiemy o bliskiej okolicy. Jeździmy po Europie, po świecie a rzadziej odwiedzamy ciekawe miejsca leżące blisko nas. Kolega Janusz namówił nas na koncert muzyki poważnej organizowany co roku właśnie w Pokoju, jako XIV Festiwal Muzyki Zabytkowych Parków i Ogrodów im. Carla Marii von Webera na pamiątkę pobytu tego kompozytora w Pokoju w latach 1806-1807. Okazuje się że wieś ta ma niezwykłą historię. Została założona w 1748 roku przez księcia wirtembersko-oleśnickiego Karla Christiana. Za wzór obrano modne wówczas miasto Karlsruhe w Badenii, od którego Pokój przejął także i nazwę używaną do 1945 roku – Carlsruhe. W centrum miejscowości powstał pałac, z którego w 8 kierunkach rozchodziły się gwiaździście aleje. Pomiędzy nimi architekt całego założenia, Georg Wilhelm Schirrmeister, zaprojektował na planie dwóch okręgów budynki gospodarcze. W ten sposób podkreślono znaczenie rezydencji jako głównego punktu całej miejscowości. Jedna z alej prowadziła do kościoła ewangelickiego zbudowanego w stylu rokokowym w latach 1765-75. Na drugim krańcu powstał znacznie później kościół katolicki. Za pałacem zbudowanym w latach 1752-57 powstał ogród francuski z labiryntami i amfiteatrem. Dość szybko, bo jeszcze w końcu XVIII wieku Heinrich Friedrich Eugen von Württemberg założył za nim park angielski rozpościerający się między dwoma alejami. W parku powstały liczne budowle ogrodowe, wśród których najbardziej znanymi były: pałacyk na Winnej Górze, pałac szwedzki , pałacyk letni i świątynia Apollina. Park urozmaicały rzeźby na postumentach, z których kilka dochowało się do dziś. Pałace i budowle zniszczone zostały w 1945 roku.
Festiwal rozpoczynały koncerty w zabytkowym kościele ewangelickim Księżnej Zofii. Projektantem kościoła był architekt o nazwisku Schirmeister. Dnia 15 maja 1765 roku dokonano uroczystego położenia kamienia węgielnego pod budowę kościoła, któremu nadano imię księżnej Zofii. Podczas uroczystości odprawiono nabożeństwo w języku niemieckim i polskim. Prace na zewnątrz kościoła zakończyły się 17 sierpnia 1773 roku. Uroczyste poświęcenie kościoła nastąpiło 8 sierpnia 1775 roku. Rzut poziomy kościoła ma kształt owalny o wymiarach 21,5 x 12,5 m, natomiast cztery przybudówki są kwadratowe. Do każdej przybudówki prowadzi osobne wejście. Przy wejściu do kościoła znajduje się wieża zakończona zegarem piaskowym i kopułą. Przewyższa ona szczyt dachu o 14,39 m. Wewnątrz kościoła na dwóch piętrach znajdują się galerie. Z prawej strony umieszczono lożę książęcą. Nad bogato zdobionym ołtarzem znajduje się ambona. Ołtarz zdobią obrazy malarzy Beuthesa „Ostatnia wieczerza” , „Przemienienie pańskie” oraz Ernsta „Zmartwychwstanie” i „Wniebowstąpienie”.
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
W położonym obok Kościoła Księżnej Zofii Ewangelickim Domu Parafialnym obejrzeliśmy wystawę poświęconą dawnym właścicielom Pokoju i okolicznych dóbr. Byli oni spokrewnieni z większością panujących rodów Europy. Tegoroczny festiwal rozpoczęła uroczystość poświęcenia zabytkowych organów które dzięki staraniom miejscowych aktywistów oraz funduszom uzyskanym w większości od stowarzyszenia VEESO z Goerlitz oraz Fundacji Eriki Simon zostały odrestaurowane przez firmę Jehmlich z Drezna.Organy zostały zbudowane w 1905 roku przez firmę Schlag und Sohne ze Świdnicy na bazie starych organów pochodzących z 1774 roku. Ostatecznie organy zawierały dwa manuały, które rozszerzono do 7 głosów każdy, a pedał 3 głosy. Instrument posiada 999 piszczałek.
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
Było sporo oficjalnych wystąpień i podziękowań. Zabrzmiały też organy na których Michał Blechinger z towarzyszeniem muzyków z Orkiestry Kameralnej PWSM w Opolu oraz zespołu Elliptique Ensemble wykonał między innymi preludium chorałowe "Wir glauben all an einen Gott" Jana Sebastiana Bacha. Później - już bez asysty organów - zespół Elliptique Ensemble wraz z orkiestrą PWSM wykonał jeszcze dzieła Haendla, Vivaldiego, Telemanna a zakończył koncertem d-moll na dwoje skrzypiec Jana Sebastiana Bacha.
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
Po koncercie zajrzeliśmy jeszcze na położony obok kościoła zabytkowy cmentarz. Znajduje się tu cenny artystycznie, neoklasyczny grobowiec nadleśniczego Henryka von Burgsdorfa, zmarłego w 1806 roku. Przedstawia on postać kobiety, naturalnej wielkości, opartej o postument z urną, w której znajdują się prochy zmarłego.
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
Mimo późnej pory postanowiliśmy jeszcze zwiedzić zabytkowy park - dziś niestety bardzo zaniedbany. Pocieszające jest to że są plany jego renowacji i utworzenia Zespołu Przyrodniczo Krajobrazowego. Zaraz przy wejściu do parku, wśród zarośli natrafiliśmy na ogromy głaz narzutowy tzw. Findlingsblock postawiony w tym miejscu w 1915 roku w setną rocznicę urodzin księżnej Aleksandry Matyldy żony księcia Eugena Erdmanna. Kolejną ciekawostką przy ścieżce prowadzącej przez park były ruiny tzw. Salonu Wodnego - otoczonego fosą. Został on wadliwie zbudowany i zawalił się w 1777 roku. Wtedy usunięto mosty prowadzące do niego przez fosę i pozostał ruiną. Dalej napotkaliśmy kilka uszkodzonych posągów i w końcu dotarliśmy do najlepiej zachowanego w parku pomnika - pomnika "Śpiącego Lwa". Został on wykonany przez Teodora Kalide z Gliwic. Śpiący lew to symbol pokoju, który zapanował w Europie po zwycięstwie nad Napoleonem oraz symbol pamięci po poległych. W Pokoju został postawiony w 1863 roku na cześć księcia Eugena Erdmanna zwycięzcy w bitwie pod Kulm (1822-1857).
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
Naszym celem było odnalezienie najstarszej w Polsce sosny wejmutki która rośnie w tym parku. Trochę nam to czasu zajęło - ale w końcu udało się. Okaz z parku w Pokoju ma 227 lat, 520 cm obwodu i wysokość ponad 20 m (wg C. Pacyniak, "Najstarsze drzewa w Polsce").
Kliknij miniaturkę aby powiększyć zdjęcie
To był ostatni punkt naszej krótkiej wizyty w parku w Pokoju. Koncerty, kościół i park bardzo nam się podobały i polecamy wszystkim pójść w nasze ślady i odwiedzić Pokój.
Jurek